Hizmet Dışında Resmi Sıfatının Gerektirdiği Saygınlığı ve Güven Duygusunu Sarsacak Eylem ve Davranış

Hizmet Dışında Resmi Sıfatının Gerektirdiği Saygınlığı ve Güven Duygusunu Sarsacak Eylem ve Davranışlarda Bulunmak” disiplinsizlik eylemi ile bireyin özel hayatına ilişkin eylemler arasında hassas bir sınır bulunmaktadır. Bu sınırın aşılması, “özel hayatın gizliliği” hakkının ihlali anlamına gelecektir.

7068 sayılı Kanun Kapsamı

7068 sayılı Genel Kolluk Disiplin Hükümleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul Edilmesine Dair Kanun Emniyet Genel Müdürlüğü ile Jandarma Genel Komutanlığı ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personeline ilişkin disiplinsizlik ve cezaları, disiplin amirlerini ve kurullarını, disiplin soruşturma usulü ile diğer ilgili hususları düzenlemektedir.

Suçta ve Cezada Kanunilik İlkesi ve Torba Hükümler

Ceza hukukunun disiplin hukukundaki bir yansıması olan “Suçta ve Cezada Kanunilik” ilkesi gereği her bir fiile ilişkin disiplin cezasının ayrı ayrı düzenlenmesi gerekmekte olup Kanunun 8. maddesi disiplin cezası verilecek fiilleri tek tek düzenlemiştir. Ancak bu maddedeki bazı disiplinsizlikler adeta torba hüküm niteliğinde olup uygulayıcılar tarafından disiplin soruşturması başlatıldığında eylem, başka hiçbir disiplinsizliğe uymuyorsa bu disiplinsizliklere uyduğu kanaatiyle disiplin soruşturmasını sonuçlandırmaktadır. Dolayısıyla disiplin cezası iptallerine ilişkin en çok açılan davalar da genellikle bu maddeler nedeniyle açılmaktadır. Özellikle “Hizmet içinde resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak” ve “Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak” disiplinsizlikleri bahse konu torba hükümlerin başında gelmektedir.

“Hizmet Dışında Resmi Sıfatının Gerektirdiği Saygınlığı ve Güven Duygusunu Sarsacak Eylem ve Davranışlarda Bulunmak” Disiplinsizliğinin Unsurları

Bu yazıda bir fiil nedeniyle “Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak” disiplinsizliğinin şartları incelenecektir. Bu konuyu bir Danıştay kararı ile birlikte incelemenin daha faydalı olacağı kanaatindeyim. Danıştay 5. İdari Dava Dairesi 26.09.2017 tarihli ve 2016/17120 E., 2017/20359 K. Sayılı kararında “Disiplin kurallarının, temel olarak idarenin iç düzeninin korunması fonksiyonunu üstlendiği göz önüne alındığında, kamu görevlilerinin hizmet dışındaki özel hayatına yönelik fiillerinin memur disiplin hukukunun alanına girmesi için bu düzeni bozan, kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkileyen bir yönünün bulunması gerekmekte olup, davacının hizmet dışında özel yaşamını ilgilendiren bu ilişkisinin kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkilediğinin veya kendisine duyulan saygınlık ve güven duygusunu sarstığının somut olarak ortaya konulamadığı anlaşılmaktadır. “ şeklinde hüküm kurmuştur.

Bu karara göre bir fiilin Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak disiplinsizliğini oluşturabilmesi için;

• Fiilin hizmet dışında gerçekleşmesi,

• Bu fiilin kamu hizmetinin iyi ve düzenli şekilde sunulmasını olumsuz şekilde etkileyen bir yönünün bulunması,

• Bu fiilin kendisine duyulan saygınlık ve güven duygusunu sarstığının somut olarak ortaya konulması gerekmektedir.

Sonuç ve Emsal Karar

Bir örnek ile somutlaştırmak gerekirse; Emniyet Genel Müdürlüğünde trafik polisi olarak görev yapan bir polis memuruna istirahatli olduğu bir zaman diliminde tek taraflı trafik kazası yapmış ve kendisi hafif bir şekilde yaralanmıştır. Bu polis memuruna Hizmet dışında resmi sıfatının gerektirdiği saygınlığı ve güven duygusunu sarsacak eylem ve davranışlarda bulunmak disiplinsizliğinden ceza verilmiştir. İptali için tarafımızca açılan davada Antalya İdare Mahkemesi tarafından “Uyuşmazlıkta, davacının istirahatli iken alkollü bir şekilde motosiklet kullanarak tek taraflı maddi hasarlı ve yaralamalı trafik kazasına sebebiyet verdiği anlaşılmakta ise de; davacının hizmet dışındaki eyleminin özel yaşamını ilgilendirdiği anlaşıldığından, davacının anılan eylemi nedeniyle disiplin cezasıyla cezalandırılmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir. “şeklinde hüküm kurulmuş ve dava konusu idari işlemin iptaline karar verilmiştir.